Pankreas Kanalı (Wirsung kanalı) Taşları:
Wirsung kanalında oluşan taşlar pankreas enzimlerinin (hazımda rol oynayan) duodenuma (12 parmak barsağı) geçişine engel olarak kanal içinde basınç artışı ve pankreasta iltihabi değişikliklere neden olabilir. Genellikle röntgende görülemeyen bu taşların için küçük odaklı, ultrasonla görüntüleme yapabilen ESWL cihazları ile kırılarak barsağa atılması mümkün olabilir. Kırılan taşların atılmasını kolaylaştırmak amacıyla taş kırmayla birlikte ERCP denilen, endoskopik yöntem kullanılabilir. Pankreas taşları üriner sistem taşlarına göre daha yumuşaktır, 1 veya 2 seansta büyük çoğunluğu kırılabilir.
Tükrük Taşları:
Tükrük kanallarında yerleşen taşlar kanalı tıkayarak tükrük bezinde ağrılı şişmelere neden olabilirler. Küçük odaklı, ultrasonla görüntüleme yapabilen ESWL cihazları ile bu taşların kırılarak atılması mümkün olabilir.
Safra Kesesi Ve Safra Yolu Taşları:
Üriner sistem taşlarında olduğu gibi safra taşları da ESWL (vücut dışından taş kırma) yöntemi ile tedavi edilebilirler. Laparoskopik cerrahi yöntemlerin ilerlemesiyle birlikte safra kesesi taşlarının ESWL yoluyla tedavi değeri azalmış olup cerrahi yöntemlerin kullanılamadığı hastalarda alternatif yol olarak düşünülmelidir.
Tedaviden önce bazı tetkiklerle taşın kırılmaya uygunluğu araştırılmalıdır.
Ultrasonografi: Toplam taş kitlesi 3 cm den fazla olduğunda tedavinin başarı şansı azalmaktadır. Aç ve tok olarak yapılan tetkiklerde kesenin çalışıp çalışmadığı kontrol edilir. Kese çalışmıyorsa kırılan parçalar atılamayacağından taş kırma tedavisinin faydası olmaz.
Direk grafi: Taş kırma tedavisinde başarılı olunabilmesi için taşın röntgende görülmemesi (nonopak), içinde kalsiyum bulunmaması gerekir.
Tedavide temel amaç taşları kırarak küçültmektir. Kırılan taşlar ya direk olarak barsağa geçerler ya da tedavi sırasında kullanılan, safra asitleri içeren ilaçlarla, safra içinde eriyerek barsağa atılırlar. Safra taşları, safra asitlerinin ilaç olarak kullanılması ile kendi kendine eriyebilmektedir. Ancak 1 cm lik taşı eritebilmek için çok uzun süre (3-4 yıl) ilaç kullanmak gerekebilir. Safra asitlerinin kullanımı taş kırma tedavisi ile kombine edildiğinde bu süre çok kısalır.
Safra taşlarında başarı oranı % 70 – 80 civarındadır.
